واژه سازمان « بنادر و کشتیرانی » واژه ای شناخته شده در عرف جامعه است که بعضاً با «کشتیرانی»، «کشتیرانی جمهوری اسلامی» به اشتباه گرفته میشود. سازمان داستان بلندو تاریخچه پرفراز و نشیبی دارد ولی از زمان وجود مرزهای دریایی و یا وجود دریا در داخل مرزهای کشور که به زمانهای قدیم برمی گشت این سازمان و حاکمیت وجود داشته و دارد.
در یک قیاس متعصبانه و نه چندان منطبق با واقعیت محوریت سازمان را اگر بر نام آن استوار کنیم «بنادر» + «کشتیرانی» و یا عنوان جدیدی که چند سالی است که مورد تصویب قرار گرفته («بنادر و دریانوردی»)، بیش از نیمی از محتوای کار و فعالیت و حاکمیت سازمان در حوزه دریا خلاصه میشود!
تصویری زیبا و دوست داشتی از فردا؛ آینده ای نه چندان دور ما را بر آن داشت تا همگان را به این تصویر سازی و داستان سرائی سهیم نماییم باشد که این باور که امروز بصورت تصویر و داستانی کودکانه ادامه میگردد در سالی که در آن هستیم به کتابی مستند و داستانی واقعی تبدیل و قلب هر ایرانی مسلمان و متعقد را خشنود و زمینه ای برای داستانهای واقعی بعدی باشد.
داستان از آنجا شروع میشود که کشتی های کوچک و بزرگ بی شماری در بنادر جنوبی و شمالی لنگر انداخته اند و یا در حال تردد در بنادر میباشند. فرمانده یک کشتی اعلام ورود خود را ارسال میکند، نماینده کشتی در محل دفتر مرکزی یا بندر نیز اطلاعات لازم را ارسال میکند. برج کنترل اعلام اولیه (ETA) را ثبت میکند، در تهران و ادارات مختلفی از بندر مذکور پیامهای متعددی دریافت میکنند! کشتی «اوج» پرچم «جمهوری اسلامی ایران» بزودی وارد میشود! آیا میتواند ! پرونده کشتی برای هر اداره و مرکزی بنوعی بر روی صفحه نمایش داده میشود. یک کشتی با سابقه روشن بدون اشکال در مدارک و با سابقه سوء در زمینه های مختلف. تاییدهای گروههای ایمنی اعم از افسران محیط زیست و PSC و امنیتی (ISPS) طی گردشهای الکترونیکی بطور اتوماتیک دریافت میگردد. مسوولین دریایی و سایر مسوولین و اپراتورهای مربوطه سوابق کشتی را که قبلاً در هر یک از بنادر تردد داشته اند بصورت کاملاً شفاف ملاحظه میکنند.
افسران مربوطه با تجهیزات مربوطه که ساده ترین آن یک کامپیوتر جیبی متصل به شبکه است یا یک laptop وارد کشتی میشوند و بر اساس آخرین موارد بازدید و در یک حرکت نمادین، آنچه از اشکالات قدیم و یا تذکر است مربوط به بنادر دیگر و همین بندر بوده ملاحظه و مورد بررسی مجدد قرار میدهند! مشکل باید دفع شده باشند!
امور دریایی مسوولین راهنمایان و یدک کشها و امور بندری و امور مالی را بصورت مکانیزه در جریان کار قرار میدهد تا برای اقدام است مورد نیاز دست بکار شوند! هر چند این کار با همان کلیک تایید ورود کشتی قبلاً انجام شده و همه ارکان در جریان قرار گرفته اند!
کشتی در حال تخلیه و بارگیری است. ملوانی جهت ورود به شهر مدارک خود را ارائه میدهد. افسر گارد فقط با ثبت شماره کارت ملوانی یا پاسپورت دریایی، آخرین سابقه فرد مذکور را دریافت میکند. مدرک بدون نقص و در بندر شمالی صادر است! متاسفانه فقط 5 ماه دیگر تا انقضای آن باقی است.
ناخدا و ملوان بومی و زحمتکش با چهره سوخته از دریا قصد مسافرت به مرکز صدور کارت دریانوردی در یکی از بنادری که این کارت را صادر میکنند دارد و شرکتهای دارای مجوز و پزشکان معتمد سازمان مستقر در نزدیکی محل سکونت ایشان با لبخندی که رضایت ملوان و ناخدا را به همراه دارد با وصل شدن به سایت با استفاده از ابزارهای امنیتی داده شده به ایشان، معاینه و ثبت نام و سایر امور که باید ایشان انجام دهند تا مرحله موفقیت نفرات مذکور در همان مراکز یا مطب ها با استفاده از امکانات اینترنتی که سازمان در اختیار میگذارد انجام میشود. کارت یا شناسنامه نیز توسط پست درب منزل تحویل میشود!
سرراهنمای کارکشته ای را تصوی نمایید که پیچ و خم خورها و تنگه های متعددی را به خوبی مسیر خیابانهای شهر خود میشناسد، او اکنون در پشت یک دستگاه کامپیوتر در محل کار یا منزل خود خاطرات و اطلاعات کلیدی تجارب خود را ثبت میکند. این اطلاعات برای تمام مجموعه دریایی قابل رویت و بهره برداری خواهد بود. البته همه مجموعه دریایی و غیردریایی نیز از این بانک دانش که بنام خودشان درج خواهد شد منتفع خواهند شد.
افکار بیدار دریانوردان و اصحاب دریا با دیدن زمان و مکان جلسات، مدارک و مستندات بین المللی و کشوری در محل سایت دانش، تبدیل به دیدگاهها و نقطه نظراتی میشود که راهگشا است.
کشتی رنگ شده ای که نام خود را نیز عوض نموده تقاضای ورود به بندر را دارد (حتی IMO نیز نمیداند این کدام کشتی است؟!) درخواست یک شماره کوتاه تحت عنوان IMO No. از کشتی مذکور، شناسنامه کشتی را در اختیار ما قرار خواهد داد. جالب اینکه هیچ یک از کارکنان نباید تایپ بدانند؟! همه باید بتوانند بخوانند و اعداد را وارد کنند.
بیش از یکصد مورد فعالیت دیگر در همین راستا را با ابعاد کوچکتر و بزرگتر باید تصور نمود تا بتوان به آخر یک داستان واقعی تحت عنوان «سیستم جامع دریایی» رسید. زمانی که به آخر داستان برسیم، نگاه های متعجبانه ای از صاحبان تکنولوژی و مجامع بین المللی دریانوردی را شاهد خواهیم بود. نباید دستپاچه شد. صادرات نرم افزار که ایرادی ندارد! حتماً باید شرکت Novis آمریکایی بود که بعد از 5 الی 7 سال سیستمی را در جبل علی پیاده سازی میکند؟ اروپا هم به این نتیجه رسیده که تمام اطلاعات دریایی خود را یکپارچه کند، خوب باید صبر کنیم تا آنها اقدام کنند و بعد ما هم دنبال آنها برویم. بگذار یکبار هم که شده ما بنا به مقتضیات مدیریت بنادر سیستمی را پیاده سازی کنیم که دیگران خط بگیرند. باید جای برخی اتاقهای دریایی را بزرگتر در نظر بگیریم.
مشتاقان زیادی برای بحث در مورد این داستان خواهند آمد. آخر همه کشتی ها در همه جای دنیا قابل ردیابی هستند ولی در بنادر گم میشوند!؟! قدمشان روی چشم، کشتی هایی که به کشور جمهوری اسلامی ایران وارد شوند در بنادر هم گم نمیشوند. در بنادر ما تازه پیدا میشوند.